انواع ساز گیتار و انتخاب بهترین نوع آن برای شروع یادگیری

اگر شما هم به موسیقی علاقه دارید می دانید که یکی از پرطرفدارترین سازها برای یادگیری ساز گیتار می باشد.یکی از ز مشکلات اصلی علاقه مندان به ساز گیتار آشنا نبودن با انواع ساز گیتار و این که برای شروع با چه سبکی باید کار کنند می باشد.

از دیگر مشکلات انتخاب نمونه های مختلف ساز گیتار می باشد که اکثر علاقه مندان به مشکل برخورد می کنند.

اصلا شاید نمی دانید این سبکها دقیقا چه هستند تا بتوانید انتخاب کنید. خوشبختانه با مطالعه این مطلب از گروه آموزشی یونی مهارت به پاسخ صحیح دست پیدا خواهید کنید.

در مورد ساز گیتار چیست ؟

گیتار نوعی ساز زهی است که با پیک یا انگشت نواخته می‌شود و از این جهت که سیم‌های آن در اثر ارتعاش تولید صدا می‌کنند، به سازهای گروه کوردوفون (به فرانسوی: Cordophones) یا زه‌صدا تعلق دارد.

این نوع گیتار شش سیم دارد و این ساز علاوه بر داشتن قدمت تاریخی قابل توجه توانسته‌است هم‌گام با تحولات موسیقی غرب پیشرفت چشمگیری داشته باشد.

انواع ساز گیتار

گیتار کلاسیک

گیتار کلاسیک که با اسامی(Nylon string acoustic guitar) نیز شناخته می‌شود از معروفترین و مرسوم‌ترین نوع گیتار در ایران است.

ساختار گیتار کلاسیک از 3 سیم نایلونی و 3 سیم ابریشمی که با سیم پیچ فلزی پیچیده شده است تشکیل گردیده است.

به همین دلیل طنین صدای آن نسبت به انواع دیگر نرم تر و لطیف تر بوده و به خاطر نوع سیمهای آن نوازندگی با آن و انگشت گذاری روی فرتها، نسبتاً ساده تر است.

هر چند دسته ساز گیتار کلاسیک از انواع دیگر پهن‌تر است و تکنیک‌هایی مثل باره گرفتن روی دسته آن نیاز به تمرین و دقت بیشتری دارد.

گیتار فلامنکو:

طنین صدای این ساز (بسته به جنس بدنه و سیم‌ها) مناسب برای موسیقی کلاسیک، فلامنکو و بعضاً موسیقی پاپ است.

بنابر این اگر علاقمند به  کلاس گیتار  و نوازندگی  به سبک کلاسیک یا فلامنکو هستید یا تصمیم دارید برای اولین بار گیتار یاد بگیرید، این نوع گیتار برای شما مناسب‌تر است.

جنس صدای گیتار فلامنکو خشن تر و تیز تر است در حالیکه صدای گیتار کلاسیک آرام، شفاف و لطیف تر است. تفاوت صدای این دو گیتار (با وجود ظاهر و ساختار یکسان) در جنس چوب و سیم به کار رفته است. بدنه گیتار فلامنکو معمولاً از چوب اقاقیای کانادای است که باعث ایجاد صدایی کاملاً خشک و منحصر به فلامنکو می‌شود.

گیتار آکوستسک:

 ظاهر گیتار آکوستیک شبیه به گیتار کلاسیک است. سیم‌های این گیتار فلزی است و کاسه صدای آن بزرگتر می‌باشد.

به همین دلیل صدای گیتار آکوستیک  دارای یک زنگ خاص است و به دلیل همین طنین زنگدار بیشتر در آهنگ‌های بلوز، کانتری، فولک و راک به کار می رود. اما اگر از طرفداران موسیقی بلوز، کانتری یا فولک هستید بهتر است این نوع گیتار را انتخاب کنید.

دسته گیتار آکوستیک نسبت به گیتار کلاسیک باریکتر است و سیم‌ها به یکدیگر نزدیک ترند.

بعضی از نوازندگان آکوستیک،به هنگام تدریس از انگشت شست دست چپ خود برای گرفتن سیم‌های بالاتر استفاده می کنند. البته اجرای صحیح و شفاف نتها با این ساز قدرت بیشتری لازم دارد.

چرا که سیم‌های این ساز فلزی هستند و حتی در سازهای با اکشن پایین، نسبتاً به نیروی بیشتری برای نواختن نت یا بند کردن احتیاج دارند.

جنس این نوع ساز گیتار، در انواع مرغوب از جنس چوب افرا است و دسته آن معمولاً دارای 14 فرت و 20 فرت تا سوراخ صدا است. انواع پیکاپ دار این ساز نیز در بازار وجود دارد.

گیتار آکوستیک 12 سیم:

گیتار آکوستیک 12 سیم کاملاً شبیه به گیتار آکوستیک است. با این تفاوت که دارای 12 سیم بوده، اما هر 2 سیم دارای یک کوک می‌باشند و با هم نواخته می‌شوند، لذا حجم صدای تولید شده آن بالاتر از آکوستیک است.

به همین دلیل مناسب اجرای ریتم در  کلاس موسیقی  هستند و از آنها برای نواختن سولو استفاده نمی کنند. نواختن این نوع گیتار نیاز به قدرت زیاد و تمرین فراوان دارد.

گیتار آویشن:

گیتارآوِیشن نسل جدیدی از گیتار آکوستیک است که کاسه صدای آن از جنس PVC می باشد و اولین بار در دهه 50 مدل‌های نخست آن تولید شد.

گیتار آویشن دارای یک پیکاپ “پیزو” است (لینک به مطلب پیکاپ‌ها) و صدایی بین گیتار الکتریک و آکوستیک تولید می کند. اما صدای بدون پیکاپ آنها مشابه گیتارآکوستیک است.

این ساز بیشتر مناسب نوازندگان آکوستیکی است که در کنسرت‌هایشان با مشکل فیدبک در صداهای بالای آمپلی فایر دست و پنجه نرم می کنند.

گیتار رزوناتور یا دوبرو:

دوبرو یا گیتار رزوناتور در اواخر دهه 20 میلادی که گیتار به عنوان یکی از سازهای اصلی موسیقی بلوز مطرح شده بود.

این گیتارها به دوبرو موسوم هستند و صدایی به اصطلاح تودماغی دارند.

این نوع گیتارتنها در برخی قطعات بلوز (به خصوص سبک دلتا بلوز) و بلوگرس به کار می‌رود و در ایران بسیار بسیار به ندرت یافت می‌شوند.

گیتار الکتریک:

گیتاربرقی یا گیتار الکتریک (Electric guitar) نوعی گیتاراست که صدای آن به وسیله تقویت کننده‌ای الکتریکی تشدید و یا تغییر می‌کند.

ایده پیدایش گیتارهای الکتریکی از آنجا آغاز شد که در همنوازی‌ها‌ صدای گیتار آکوستیک در بین صدای سازهای دیگر مانند بیس و درام گم بود و به وضوح شنیده نمی‌شد.

در نتیجه درصدد آن برآمدند تا صدای گیتار را تقویت کنند و بهترین راه برای این کار استفاده از علم الکترونیک بود.

در حدود دهه ۳۰ میلادی گیتارهای الکتریکی وارد  آموزش موسیقی  شدند. این اتفاق،‌ انقلابی در صدا و تکنولوژی بود که تا امروز نیز ادامه دارد.

معمولا در گروه‌های راک دو نوازنده گیتارالکتریک وجود دارد که یک نفر ملودی‌ها را می‌نوازد (گیتار لید) و دیگری ریتم‌ها را.

ارتعاشات وارده بر سیم‌های گیتار توسط قطعه‌ای به نام پیک‌آپ به سیگنال‌های الکتریکی تبدیل می‌شود.

در واقع پیک‌آپ همانند یک میکروفن عمل کرده و سیگنال‌ها را از طریق یک سیم به آمپلیفایر (تقویت کننده) می‌فرستد و سپس صدای تقویت شده توسط یک یا چند بلندگو پخش می‌شود.

در ابتدا گیتارهای الکتریکی تنها یک پیک‌آپ داشتند، اما امروزه با دو یا سه پیک‌آپ ساخته می‌شوند.

انواع ساز گیتار برقی:

معمولا گیتارهای الکتریکی 6 سیم دارند. بعضی نیز دارای ۱۲ سیم می‌باشند که هر جفت با یک نت کوک می‌شود، منتهی با اکتاوهای متفاوت. این گیتارها اکثراً در موسیقی فولک کاربرد دارند.

در گیتارهای الکتریک، یک یا چند پیکاپ ارتعاش سیم‌ها را به فرکانس صوتی تبدیل می‌کند و صوت حاصل توسط یک آمپلی فایر تقویت می‌شود.

فرکانس صوتی تولید شده توسط پیکاپ ها قابل تغییر و فیلتر شدن است. لذا با استفاده از افکت‌ها صدای خروجی از گیتار الکتریک قابل اصلاح به سلیقه نوازنده است.

اجزاء گیتار برقی عبارتند از:

بدنه: 

قسمت اصلی گیتار است که به دسته متصل شده و برخلاف گیتار آکوستیک معمولاً توخالی نیست و بخش‌هایی مانند پیک‌آپ و خرک بر روی آن قرار دارد.

زخمه‌گاه:

 یک سیم پیچ مغناطیسی است که بر روی بدنه گیتار و زیر سیم‌ها قرار دارد و وقتی سیم‌ها بر اثر زخمه زدن مرتعش می‌شوند. تحت تأثیر میدان مغناطیسی پیک‌آپ قرار می‌گیرند و این تحریک به آمپلیفایر فرستاده می‌شود و سپس آنجا تقویت می‌شود.

کنترل صدا و تن:

 پیچ‌هایی که روی بدنه گیتار قرار گرفته‌اند و می‌توانند صدا و تن گیتار را تغییر دهند.

کلید زخمه‌گاه:

 یک تعویض کننده که بر روی بدنه گیتار قرار دارد و برای تعویض پیک‌آپ و تغییر دادن تُن و صدا بکار می‌رود.

لرزانه:

 میله‌ای که روی بعضی گیتارها قرار دارد و به خرک متصل شده. با حرکت دادن آن به بالا و پایین خرک حرکت می‌کند و باعث زیر و بم شدن صدا می‌شود. به آن اصطلاحا دسته ویبراتو نیز گفته می‌شود.

گیتارهای الکتریک انواع مختلفی دارند، اما می‌توان آنها را به دو نوع کلّی تقسیم کرد:

Guitar Hollowed Body:

 این دسته از گیتارها دارای بدنه تو خالی هستند و اصولا به عنوان نسل اولیه گیتارهای الکتریک به حساب می‌آیند. کاسه صدای این سازها معمولاً دارای دو سوراخ f شکل (مثل ویولون) هستند.

بهترین و معروفترین مدل‌های این نوع ساز گیتار Epiphone و Gibson مدل ES هستند. این دسته از گیتارهای الکتریک در قدیم، در انواع موسیقی به کار می‌رفته‌اند، اما امروزه از این ساز، بیشتر در موسیقی جز و بلوز استفاده می‌شود.

Solid Body Guitar:

 این دسته از گیتارها دارای بدنه تو پر هستند و در اصل کاسه تولید صدای آکوستیک ندارند.

شناخته شده‌ترین و معروفترین انواع این گیتارها از نظر ظاهر به صورت زیر طبقه بندی می‌شوند:

Stratocaster:

 این نوع گیتار الکتریک برای اولین بار در دهه 50 میلادی توسط  استاد گیتار لئو فندر ساخته شد. گیتارهای مدل استراتوکستر، معمولترین نوع گیتار الکتریک هستند. به دلیل ویژگی‌های خاص در تمامی سبک‌های موسیقی، از بلوز گرفته تا راک و حتی متال، مورد استفاده قرار می‌گیرند.

برای اولین بار دسته‌ای برای شل و سفت کردن پیچ سیم‌ها یا در حین نوازندگی برای ویبراتو روی خرک این نوع گیتارها نصب شد.

بدنه این ساز از چوب توسکا یا چوب درخت زبان گنجشک و دسته از جنس اقاقیا یا دسته‌های تیره یا افرا دسته‌های روشن است و دارای سه پیکاپ است.

بزرگترین نوازندگان استراتوکستر عبارتند از:

جیمی هندریکس، اریک کلایپتون، جف بک، مارک نافلر، دیوید گیلمور، ریچی بلکمور، ینگوی مالمستین، بادی گای و …

Telecaster:

 این نوع گیتار الکتریک، قدیمی‌ترین نوع از دسته گیتارهای Solid body است و اولین بار توسط فندر ساخته شد. تله کستر بسیار ساده است و قابلیت‌های این ساز نسبت به Stratocaster ها محدودتر است.

Gibson Les Pauel:

 گیتار مدل لس پاول گیبسون یکی از مرسوم ترین گیتار های الکتریک است. این مدل گیتار در آهنگ های بلوز، راک و هارد راک استفاده می شود.

بدنه انواع مرغوب این ساز گیتار از چوب ماهون و دسته آن از چوب ماهون یا افرا بوده و دارای دو پیکاپ هوم باکر است.

فلایینگ V: 

این نوع گیتارهای الکتریک، جزء گیتارهای با طراحی مدرن محسوب می شوند و دارای شکلی شبیه به حرف V هستند.

از این ساز بیشتر در موسیقی هارد راک و متال استفاده می شود.

بدنه این ساز از چوب ماهون یا ‌است و دسته عمدتاً از اقاقیا یا آبنوس می‌باشد و دارای دو پیکاپ هوم باکر است.

اکسپلورر:

 این نوع گیتار نیز مثل مدل Flying V جزء گیتارهای با طراحی مدرن به حساب می‌آید.

هرچند در ابتدای تولید این ساز، استقبال چندانی از آنها نشد، اما بعدها این گیتار در موسیقی هارد راک و متال مورد استفاده قرار گرفت. مشخصات ساختاری Explorer ها نیز مشابه Flying V است.

منبع: گروه آموزشی یونی مهارت